Osim činjenice da je jedna od nezaobilaznih prirodnih atrakcija u Crnoj Gori koja posjetiocima nudi uvid u impresivni pejzaž podzemnog svijeta, Lipska pećina je dom raznim vrstama koje se dijele po grupamaa i zajednicama, na relikte i endemične vrste, stalne i povremene stanovnike… Specifično okruženje Lipske pećine diktira strpljenje i usporeni tempo. Negostoljubivi i okrutni uslovi vječite tame, visoke relativne vlažnosti vazduha, i ograničenih resursa oblikovali su život dostupan samo najsposobnijima.

Istraživanja Lipske pećine sežu sve do 19. vijeka. Prva istraživanja zaiskrila su znatiželju među naučnicima i služila su kao skica za savremenu naučnu zajednicu što je u krajnjem dovelo do proglašenja Lipske pećine zaštićenim prirodnim dobrom.

Biodiverzitet Lipske pećine je nastao kao istraživački projekat pod autorstvom prof dr Vladimira Pešića, a brošuru je 2018. godine objavilo Turističko preduzeće Lipska pećina d.o.o.

Na samom početku možete pročitati kratak opis Lipske pećine kao zaštićenog prirodnog dobra i pregled podzemnih staništa i pećinskih zona. Nadalje, autor pravi osnovnu podjelu zajednica pećinskih organizama i nastavlja sa detaljnim opisom zajednica organizama nastanjenih u podzemnim vodama i prilagođavanju pećinske faune na podzemne uslove.

Neke od najzanimljivijih informacija tiču se relikta uopšte, kao i relikta koji se mogu pronaći unutar Lipske pećine. Takođe, dr Pešić dodatno piše i o endemičnim vrstama i jedinstvenom lancu ishrane u podzemnim staništima koja karakterišu ograničeni resursi.

Podzemne vode Lipske pećine predstavljaju dom za nekoliko vršta račića, od kojih je jedan i Crnogorski Lipski račić-endemična vrsta koja se može pronaći samo u Lipskoj pećini. U naučnoj terminologiji poznat je kao Bogidiella montenegrina, a iako je teško utvrditi period iz kojeg potiče, vrlo vjerovatno se radi o milionima godina unazad i to zahvaljujući njegovim precima koji su se tokom dugog evolutivnog perioda adaptirali na uslove podzemnih staništa.

Ova brošura otkriva i jasno predstavlja značaj sposobnosti različitih oblika života, njihovu prilagodljivost, i potrebu za evolucijom. Pozivamo Vas da i vi svjedočite nezaboravnom podzemnom svijetu Lipske pećine i prođete kroz svojevrsnu evoluciju vremena, prostora, života, i misli.

Za sve one koji žele da pročitaju i nauče nešto više, brošura je dostupna za preuzimanje na linku, a takođe se može pronaći i u NBCG „Đurđe Crnojević“ na Cetinju.